Heffingsrente gaat veranderen

Als een belastingaanslag later wordt opgelegd dan een bepaalde peildatum, berekent de fiscus heffingsrente als er belasting moet worden (bij)betaald. In geval van een teruggaaf wordt heffingsrente vergoed. De heffingsrente gaat echter verdwijnen. Met ingang van het belastingjaar 2012 is zij niet meer van toepassing. Daarvoor in de plaats is de belastingrente gekomen, waarvoor een andere systematiek geldt.

Door de nieuwe regels zullen veel minder belastingbetalers met belastingrente in aanraking komen dan bij de heffingsrente. De nieuwe regels gelden voor aanslagen inkomstenbelasting 2012 en voor de vennootschapsbelasting voor boekjaren die aanvangen vanaf 2012.

De belastingrente rente wordt gefixeerd op de wettelijke rente voor niet-handelstransacties, thans 4%. Deze is hoger dan de voor het eerste kwartaal van 2012 van toepassing zijnde heffingsrente van 2,85%. Als peildatum voor de belastingrente geldt 1 juli volgend op het belastingjaar. Voor 2012 is dat dus 1 juli 2013.

Omdat in geen geval rente wordt vergoed die betrekking heeft op de periode vóór 1 juli van het jaar volgende op het belastingjaar, is het van belang om bij belastingteruggaven tijdig om een voorlopige teruggaaf te vragen. Voor ondernemers is het van belang alert te zijn op te hoge voorlopige aanslagen. Met in het achterhoofd de systematiek van de heffingsrente zou een ondernemer bij een te hoge voorlopige aanslag nog kunnen denken dat hij rente krijgt vergoed bij de teruggaaf. Dit zal nu niet meer zo zijn als de (voorlopige) aanslag vóór 1 juli van het volgende jaar wordt opgelegd, hetgeen de algemene regel is. De wetgever gaat ervan uit dat de belastingbetaler bij een te hoge voorlopige aanslag tijdig een verzoek tot vermindering doet. De belastingbetaler heeft het dus in eigen hand of hij een rentenadeel wil lijden. Hier staat tegenover dat bij een te lage voorlopige aanslag ook geen rente wordt berekend tot 1 juli van het jaar volgende op het belastingjaar. Men zou dit kunnen beschouwen als een uitnodiging om aan te sturen op te lage voorlopige aanslagen. Gezien de economische problematiek lijken te hoge voorlopige aanslagen overigens waarschijnlijker dan te lage voorlopige aanslagen.

Veel ondernemers kampen met liquiditeitsproblemen. Bij de bank horen zij steeds vaker nee. Voor hen is het van groot belang om tijdig te verzoeken om vermindering van voorlopige aanslagen. Hetzelfde geldt voor het indienen van btw-suppletie wegens het niet betalen van afnemers.

Peildatum in box 3

De aangifte inkomstenbelasting komt er weer aan en dan is het tijd om te kijken naar de wijzigingen ten opzichte van vorig jaar. Een van de meest opvallende is de wijziging in box 3: het vermogen waarover belasting betaald moet worden, is niet meer het gemiddelde vermogen van 1 januari en 31 december, maar het vermogen per 1 januari. Wat er gedurende het jaar met het vermogen gebeurt, heeft dus geen invloed op de belastingheffing. Maar het vermogen op 1 januari volgend jaar bepaalt natuurlijk weer wel de belastingheffing over volgend jaar. Alle eindejaarstips wijzen op het belang van het zo laag mogelijk zien te maken van uw vermogen op 1 januari, bijvoorbeeld door consumptieve aankopen niet in januari maar in december te doen, zodat belastingheffing kan worden verminderd.

Voor de aangifte over 2011 heeft deze wijziging ook gevolgen. Dat is met name het geval voor diegenen die slechts een deel van het jaar een partner hadden. Er mag bij een deeljaar partnerschap gekozen worden voor een heel jaar partnerschap. En dan moet het gezamenlijke vermogen op 1 januari bij elkaar worden geteld, en mag het worden verdeeld zoals de partners willen. Maar als er niet gekozen wordt voor een heel jaar partnerschap, dan ligt dat anders. Het zou bijvoorbeeld kunnen zijn dat een heel jaar partnerschap ongunstig is wegens allerlei drempels die dan over het gezamenlijke inkomen berekend worden (denk aan ziektekosten, giften en dergelijke). Als het partnerschap in de loop van het jaar ontstaat, zoals bij trouwen of gaan samenwonen en aan de voorwaarden voldoet gedurende het jaar, geeft ieder zijn eigen vermogen per 1 januari 2011 aan. Hoe het op 31 december met het vermogen staat, is niet van belang voor de aangifte over 2011. Als er sprake is van een huwelijk in gemeenschap van goederen, is het vermogen op 31 december gezamenlijk eigendom, ieder voor de helft dus. In 2010 en eerdere jaren moesten beiden dan per peildatum 31 december de helft van het vermogen aangeven. Dat is per 2011 dus afgelopen.

Bij overlijden in 2011 kan ook nog gekozen worden voor uitbreiding van het partnerschap naar het hele jaar, zodat het gezamenlijke vermogen per 1 januari wordt aangegeven en verdeeld over beide partners. Maar als die keuze niet wordt gemaakt, moet voor beiden het eigen vermogen per 1 januari worden aangegeven. Voor de overledene geldt niet meer, zoals in vorige jaren nog wel het geval was, een evenredig verlaagd tarief omdat de belastingplicht maar een deel van het jaar heeft geduurd. Dat is ook niet meer nodig, omdat het vermogen aan het eind van het jaar niet meer meetelt, ook niet voor de erfgenamen. Er wordt over het te vererven vermogen slechts één keer belasting in box 3 geheven, namelijk bij de erflater. In de jaren vóór 2011 lag dat anders, omdat het vermogen per 31 december toen nog meetelde. De erfgenamen moesten hun deel van de nalatenschap per 31 december aangeven en daar 50% (het gemiddelde per 1 januari en 31 december) van de box 3 heffing over betalen, terwijl de overledene belasting (naar een verlaagd tarief) moest betalen naar de peildata 1 januari en overlijdensdatum. Dat gaf altijd heel wat gepuzzel. Nu het vermogen per 31 december niet meer meetelt, is dat probleem opgelost en kan bij de erflater gewoon de volle box 3-heffing plaatsvinden.

Regels voor tijdelijke verhuur van huizen versoepeld

Minister Spies van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties versoepelt de regels voor tijdelijke verhuur onder de Leegstandwet. Hierdoor wordt het voor huiseigenaren die een nieuw huis willen kopen of hebben gekocht gemakkelijker om hun nog te koop staande oude woning tijdelijk te verhuren. Onnodig ingewikkelde procedures worden eenvoudiger of verdwijnen.

De procedure voor het aanvragen van de verplichte verhuurvergunning voor te koop staande woningen bij de gemeenten wordt versoepeld. Zo wil de minister regelen dat deze categorie woningen niet langer onder het Woningwaarderingsstelsel (‘puntenstelsel’) vallen. Daarmee vervalt de verplichting voor gemeenten om voor de te verhuren woning een maximale huurprijs vast te stellen. Ook wordt in de wet opgenomen dat gemeenten bij het verlenen van de vergunning geen extra voorwaarden morgen stellen.

Onbelaste kilometervergoeding wordt niet verlaagd

Het kabinet heeft geen plan om de onbelaste kilometervergoeding te verlagen van 19 naar 12 cent. Staatssecretaris Weekers van Financiën zei dat recent in de Tweede Kamer.

Aangifte btw privégebruik auto bij afwijkend boekjaar

De Belastingdienst keurt voor het kalenderjaar 2011 goed dat belastingplichtigen, die een afwijkend boekjaar hanteren, de btw over privégebruik auto aangeven in het laatste belastingtijdvak van hun boekjaar.

Voorwaarde voor deze goedkeuring is dat de belastingplichtige zich bij bezwaar er niet op beroept dat de btw in een onjuist tijdvak is aangegeven. Deze goedkeuring vloeit voort uit een openstaande vraag uit een overleg tussen de Belastingdienst en fiscale dienstverleners.

De blauwe brief verdwijnt

Staatssecretaris Weekers van Financiën informeert de Tweede Kamer hoe de Belastingdienst de bezuinigingstaakstelling wil doorvoeren, die aangekondigd is in de Fiscale agenda. Internet wordt de nieuwe norm en de blauwe brieven worden uiteindelijk verleden tijd.

De Belastingdienst verstuurt jaarlijks zo’n 160 miljoen brieven. De wet vereist dat alle officiële beschikkingen, bijvoorbeeld over toeslagen, op papier staan. Weekers wil nog dit jaar een wetswijziging aan de Tweede Kamer voorleggen, zodat de Belastingdienst officiële berichten ook via internet kan gaan versturen. Via een digitale postbus kunnen particulieren en bedrijven dan hun beschikkingen ophalen.

Ondernemerschap ondanks afhankelijkheid van slechts één opdrachtgever

Onlangs heeft de rechtbank in Breda geoordeeld dat een grote afhankelijkheid van één opdrachtgever geen beletsel voor het ondernemerschap is.

Een ondernemer krijgt diverse fiscale faciliteiten, zoals de zelfstandigenaftrek, de investeringsaftrek, de willekeurige afschrijving en de vorming van een oudedagsreserve. Als een rechter moet beoordelen of iemand ondernemer is, kijkt hij naar de duurzaamheid en de omvang van de verrichte werkzaamheden, de beschikbare tijd, de winstverwachting, het debiteuren- en ondernemersrisico, de omvang van de bruto-inkomsten, de omvang van de investeringen, het aantal opdrachtgevers en de bekendheid naar buiten. Op 9 december 2011 zag de rechtbank te Breda een grote afhankelijkheid van één opdrachtgever niet als beletsel voor het ondernemerschap.

Fiscaal voordeel aanvragen op milieu-investeringen kan nu digitaal

Ondernemers die fiscaal voordeel willen aanvragen voor milieu- of energiesparende investeringen, kunnen dit sinds 1 januari volledig digitaal regelen. Staatssecretaris Atsma wil zo de interactie met de overheid moderniseren en vergemakkelijken.

Via één digitaal loket kan de ondernemer Milieu Investeringsaftrek (MIA), Vrije afschrijving voor milieu-investeringen (Vamil) en Energie-investeringsaftrek (EIA) aanvragen voor investeringen in 2012. Dit maakt het niet alleen makkelijker voor de ondernemers, maar het scheelt ook een behoorlijke papierstroom. In de nabije toekomst zal de correspondentie met de ondernemers over de aanvragen volledig gedigitaliseerd worden.

Enkele aandachtspunten bij de winstbepaling 2012

De Belastingdienst wijst op enkele belangrijke zaken waarmee de ondernemer in de inkomstenbelasting dit jaar rekening moet houden. Aan de orde komen onder meer de woning als ondernemingsvermogen, privégebruik auto van de zaak, gebruik privé-auto voor de zaak, verkoop of schenking van bedrijfsmiddelen en winstvrijstellingen.